Bertigo handia ematen dit inork ni zerbaitetan ‘aditu’ deitzeak, baina EMUNeko lagunak horretan tematu dira, eta egunotan abiatu duten hausnarketan parte hartzeko gonbite-eskaria luzatu didate. Enpresa pribatuek sarean izan beharko lituzketen hizkuntza irizpideen gainean hausnartzen ari dira Emunen, eta datozen asteotan saltsa hauetan mugitzen garen hainbat laguni eskatu digute gure ekarpentxoak egiteko.

Galdera zehatza ere proposatu didate, gaia apur bat zentratzeko:

Gure erakunde edo enpresa sare sozialetan badago, zenbat kontu erabili? Bakarra bi hizkuntzatan? Bat hizkuntza bakoitzeko?

Zintzotasun osoz erantzungo dut, etxeko flexoaren argipean jarduteak ematen duen patxada horretatik: ideiarik ere ez. Ez dut uste galdera horrek erantzun bakarra izan dezakeenik. Esango nuke faktore asko hartu behar direla kontuan, eta horien arabera izango dela egokiagoa erantzun bat ala bestea. Erantzuna baino, beraz, galdera gehiago bururatzen zaizkit, zirt ala zart egin erabakitzen lagundu ahal digutenak.

Koherentzia kontuak

Sare sozialetan sartu aurretik ere, gure erakundeak hizkuntz irizpide batzuk izango ditu zehaztuta: zer hizkuntzari ematen diogun lehentasuna, laneko hizkuntza zein dugun, kanpo komunikazioan nola jokatu… Sare sozialetan (erakunde gisa) dugun jardunak horrekin bat etorri behar du, finean erakundearen komunikaziorako beste kanal bat baino ez da.

Normalean euskaraz komunikatzen gara egoerak bestela eskatu ezean? Sarean ere halaxe ibiltzea komenigarriena orduan. Bezero edo interlokutorearen arabera jokatzen dugu? Jokaera hori sare sozialetara nola ‘itzuli’ aztertzen jarri beharko gara. Horren inguruan ez dugula batere gogoetarik/erabakirik inoiz egin? Tira ba, aitzakia ezin egokiagoa dugu hau zer hizkuntz jokaera dugun, horrek zer eragin duen, eta ‘arautu’ nahi dugun hausnartzeko.

Abiapuntu moduan, proposamen bat irakurri nion aurrekoan Joseba Kamiori, eztabaidatzen hasteko primerakoa iruditu zitzaidana. Josebak berak aipatzen duen graduazioa ezartzeko eztabaida oso interesgarria izan daitekeela iruditzen zait.

Nolako jarraitzaileak (nahi) dituzu?

Komunikazio kontuetan, sarritan entzuten da hartzailearen arabera jokatu behar dela. Gure mezua harengana iristea nahi dugu, eta horrek, noski, gure jarduna baldintzatzen du. Irizpide horretan soilik oinarrituta, honek guztia konponbide erraza du, noski: erdara hutsez aritu eta akabo problemak, euskaldun guztiak erdaldunak ere garenez gero.

Baina honaino iritsi bazara, zuk edo zeure erakundeak hizkuntzarekiko neurri bateko ala besteko konpromisoa ere baduzue, eta konpromiso horrek ere gure komunikazio jarduna baldintzatzen du. Esaten dugunaz gain, nola esaten dugun ere oso garrantzitsua da. Gure mezuak gaztelera hutsez, elebiz ala euskaraz soilik eman, oso ideia ezberdinak zabalduko dituzte edukian bertan azaltzen dugunaz gain. Hizkuntza aukerak berak irudi bat zabalduko du gure jarraitzaileen artean, gutaz zein haiekin izan nahi dugun harremanaz.

Irizpide orokor gisa, euskara soilik erabili ahal den guztietan horren aldeko apustua gomendatuko nuke. Ikasleentzako papergintza materiala saltzen duen enpresa bat bagara, egintzat jo dezakegu gure publiko horrek euskaraz jakingo duela; bai gutxienez twitter bidez eman daitezkeen mezu laburrak ulertzeko beste. Edozein kasutan ere, sare sozialek daukaten abantailarik handienetakoa feedback erraz eta berehalakoa da. Azkar jakingo dugu euskara hutsezko jardunak arazo bat sortu ahal digun, eta arazo hori larria den ala ez.

Nolako mezuak zabalduko dituzu?

Baina jo dezagun erdaraz ere aritzea beste erremediorik ez dugula. Gure xede taldean ez-euskaldunek pisu handia dutelako, Euskal Herritik kanpoko merkatuan ere badihardugulako… Josebak hizkuntza bakoitzak bere kontua izatea proposatzen du, eta komunikazio hutsezko irizpide batetik ikusita erabat lojikoa iruditzen zait: zertarako ‘zikindu’ jarraitzaile ez-euskaldunaren pantaila ulertuko ez dituen euskarazko mezuekin? Edo zertarako bidali euskaldunari mezuak bi hizkuntzatan errepikatuta? Onena eta ‘garbiena’ hizkuntza bakoitzak bere kanala izatea…

Baina planteamendu horretan euskararekiko konpromisoaren aldagaia txertatuz gero, beharbada garbitasun apur bat sakrifikatu dezakegu beste hainbat konturen izenean. Esan nahi dut: sare sozialetan dugun jarduna oso zabala ez bada (egunean bizpahiru mezu gehi, noski, iristen zaizkigun mezuei erantzutea), euskara eta erdara kontu bakar batean uztartzeak ikusgarritasuna ematen dio euskarari. Erdaldunak euskaraz ere mugitzen garela ikusiko du, eta beste jende batek ere gurekin euskaraz jarduten duela. Eta ondo ezagutzen ez gaituen euskaldunak ere euskaldun gisa identifikatuko gaitu, nahiz eta, beharbada, ordura arte gurekin erdaraz aritu den. Zentzu horretan, hizkuntza bakoitzak bere kontu propioa izateak bi hiztun-komunitateen arteko mugak indartzea dakar.

Horrek bere mugak ditu, noski: informazioa asko sortzen badugu eta sare sozialetan mezuak ordu erdirik behin zabaldu behar baditugu etengabe, argi dago bikoizten ibiltzeak kalte baino ez digula egingo. Horrelako kasuetan hizkuntzak banatzea lagungarri gerta daiteke.

Oharrak

Orain arte idatzitakoa gainbegiratu ondoren, kontu bakarraren alde egingo nuke oro har, egingarria eta arrazoizkoa den kasu guztietan (mezu kopuru ez oso handia, publikoaren zati handi bat euskaldun ‘pasiboa’ behintzat…), eta horretarako aukera minimoa ikusiz gero, euskara hutsez gainera. Berriz ere diot: Twitter bezalako sare batean sar daitezkeen mezuak ulertzeko ez da euskal filologia behar normalean; eta Facebook eta enparauetan, gure mezua ulergarriago egiteko irudiak eta bestelako makuluak erabil ditzakegu…

Kontu bakar horretan, gainera…

• mezuak lehendabizi euskaraz sartuko ditugu
• euskarazkoak eta gaztelerazkoak mezu banatan, ez biak mezu berean sartuta
• Google Plusen, esaterako, mezuak zirkuluka banatzeko aukera aprobetxatu ahal dugu euskarazkoak eta erdarazkoak publiko ezberdinetara zabaltzeko
• garrantzitsuena irudi, bideo edo doinu bat denean, aukera baldin badago euskarazko testu bakar batekin moldatu. “Hona gure etxe berria”, “Egun on”, “Zorionak”… baina baita “Karpeta gorria 10€”, “Disko berria salgai”

Hala ere, zure kasuan kontu ezberdinak behar izanez gero, eman lehentasuna euskarazkoari, eta lehentasun hori era grafikoan islatu. Gauza sinpleak dira: esaterako, euskarazko kontuaren izena ERAKUNDEA izatea, eta erdarazkoa ERAKUNDEA_ES (edo ERAKUNDEA_FR), eta ez alderantziz.

Eta honaino flexoaren epeltasunak logura eragiten hasi bitartean bururatu zaizkidanak. Hasieran esan dudanez, errezeta magikorik ez daukat, eta gainera ez dut uste halakorik dagoenik. Baina zure erakundean honen inguruko gogoeta egiteko denboratxo bat hartzeak seguru ez dizuela kalterik egingo.

Bitartean, ondo egongo litzateke honen inguruko eztabaida zabaltzea. Zuek nola ikusten duzue kontu hau guztia? Esperientziarik bai? Erabili beheko erantzunak hau dena osatzeko (edo ukatzeko!)

Ideia bat izan dut: Orain artikulu hau kopiatu, beste nonbait itsatsi eta izugarri aberastuko naiz!

Egizu lasai. Baina gogoratu nondik atera duzun argi esan behar duzula. Eta on egin!